İşçi Alacakları Avukatı

İşçi Alacaklarının Hukuki Temeli

Türkiye’de işçi-işveren ilişkileri, 4857 sayılı İş Kanunu başta olmak üzere Borçlar Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gibi çeşitli yasal düzenlemelerle korunmaktadır. İşçilerin ücret, fazla mesai, ihbar ve kıdem tazminatı gibi hakları kanunen güvence altındadır. İzmir gibi büyük şehirlerde iş gücü hareketliliği yüksek olduğundan, işçilik alacakları konusunda uyuşmazlıklar sık görülmektedir.

Hangi Alacaklar İşçi Alacakları Sayılır?

Bir işçinin işverenden talep edebileceği alacak kalemleri arasında şunlar yer alır:

  • Ücret alacağı: Ödenmeyen maaş, prim veya ikramiyeler.

  • Fazla mesai ücreti: Günlük 7.5 saati aşan çalışmaların karşılığı.

  • Ulusal bayram ve genel tatil ücretleri

  • Yıllık izin ücreti: Kullanılmayan izin günlerinin parasal karşılığı.

  • Kıdem tazminatı: En az 1 yıl çalışan işçinin, belirli koşullarda işten ayrıldığında hak ettiği tazminat.

  • İhbar tazminatı: İş sözleşmesinin feshi halinde, karşı tarafa önceden bildirim yapılmadıysa doğan tazminat.

  • Hafta tatili ve gece çalışması ücretleri

Dava Öncesi Başvuru ve Arabuluculuk

  • İşçilik alacaklarına ilişkin uyuşmazlıklarda, doğrudan dava açılmadan önce zorunlu arabuluculuk süreci işletilmelidir. Taraflar bu süreçte uzlaşamazsa, arabuluculuk son tutanağı ile birlikte iş mahkemesinde dava açılabilir.

    Arabuluculuk süreci, dava açmadan önce zamandan tasarruf sağlama ve dostane çözüm üretme açısından önemlidir.

Dava Süreci ve Zamanaşımı

  • İşçilik alacaklarında genel zamanaşımı süresi 5 yıldır. Ancak bazı alacak türlerinde (örneğin ücret alacağı) bu süre, çalışmanın sona erdiği tarihten itibaren işlemeye başlar.

    Dava süreci şu şekilde işler:

    1. Arabuluculuk başvurusu

    2. Uzlaşma olmazsa iş mahkemesinde dava açılması

    3. Duruşma, delil sunumu ve tanık beyanları

    4. Mahkeme kararı

    5. Gerekirse istinaf/temyiz başvuruları

    İşverenin Sorumlulukları ve İşçinin Hakları

    İşveren, işçiye karşı ücret ödeme, sosyal güvenlik primlerini yatırma, sağlıklı çalışma koşulları sağlama ve ayrımcılıktan kaçınma yükümlülüklerine sahiptir. İşçi ise iş sözleşmesine sadakat, verilen işleri özenle yapma ve iş disiplinine uyma yükümlülüğündedir.

    İşveren yükümlülüklerini yerine getirmezse, işçi haklı nedenle iş akdini feshedebilir ve alacaklarını talep edebilir.

İşçilik alacaklarında dava açmadan önce arabulucuya gitmek zorunlu mu?

Evet. İş Kanunu kapsamındaki alacak ve tazminat davalarında, dava açılmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur. Arabuluculuk yapılmadan açılan davalar, usulden reddedilir.

En az 1 yıl aynı işverene bağlı olarak çalışılmış olması ve işçinin kendi isteği dışında işten çıkarılması gibi bazı koşullar gereklidir. Ayrıca emeklilik, askerlik ve evlilik nedeniyle iş akdinin feshi gibi özel durumlarda da kıdem tazminatı alınabilir.

Ücretin ödenmemesi, işçi açısından haklı fesih sebebidir. İşçi sözleşmesini sonlandırarak, arabuluculuk başvurusu yapabilir ve gerekirse dava açarak alacağını talep edebilir.

İşçilik alacaklarının büyük çoğunluğu için zamanaşımı süresi 5 yıldır. Ancak her alacak türü için zamanaşımı başlangıcı farklı olabilir.