İş Hukuku

İş hukuku, işçi ile işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen, çalışma hayatının dengeli ve adil yürütülmesini amaçlayan özel hukuk dalıdır. Türkiye’de iş ilişkileri 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili mevzuatlar kapsamında yürütülür. Ücret, fazla mesai, iş güvencesi, fesih, iş kazası gibi konular bu alanın temelini oluşturur.

İşe İade ve Haksız Fesih Davaları

İşveren tarafından yapılan geçerli bir neden olmaksızın işten çıkarılan işçi, işe iade davası açabilir. Bu davanın açılabilmesi için:

  • İş yerinde en az 30 işçi çalışması

  • İşçinin en az 6 ay kıdemi olması

  • İş sözleşmesinin belirsiz süreli olması gerekir

İşe iade kararı verilirse, işveren işçiyi yeniden işe almak zorundadır. Aksi halde tazminat ödeme yükümlülüğü doğar.

Kıdem, İhbar ve Fazla Mesai Alacakları

İşçi; işten çıkarıldığında ya da haklı nedenle işi bıraktığında kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanabilir. Ayrıca, fazla mesai yapan, hafta tatilinde çalışan ya da yıllık izni kullandırılmayan işçilerin de bu haklarını dava yoluyla talep etme hakkı vardır.

Örnek işçilik alacakları:

  • Kıdem tazminatı

  • İhbar tazminatı

  • Fazla mesai ücreti

  • Ulusal bayram ve genel tatil ücreti

Bu alacaklarda zaman aşımı süresi genellikle 5 yıldır.

Mobbing ve Psikolojik Taciz

Çalışma ortamında sürekli dışlanma, aşırı baskı, aşağılayıcı davranış gibi uygulamalar “mobbing” olarak tanımlanır. Mobbinge uğrayan çalışan:

  • İş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir

  • Manevi tazminat talep edebilir

  • SGK’ya veya Çalışma Bakanlığı’na şikâyette bulunabilir

Mobbing iddiası mahkemede somut delillerle ispatlanmalıdır. Tanık, yazışma ve kamera kayıtları bu konuda önemlidir.

İşe iade davası açmak için ne kadar sürem var?

İşten çıkarılan işçi, fesih bildiriminin tebliğinden itibaren 1 ay içinde arabulucuya başvurmak zorundadır.

Aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışılması gerekir. Aksi halde kıdem tazminatına hak kazanılamaz.

Evet. Yazılı sözleşme olmasa bile fiilen çalışıldığı ispatlanabiliyorsa işçi tüm yasal haklarını talep edebilir.